Cecha probiercza to prawnie chroniony znak urzędowy potwierdzający zawartość metalu szlachetnego w wyrobie (nie tylko jubilerskim) - dotyczy to przede wszystkim biżuterii, sztućców oraz tak zwanych wyrobów korpusowych. W Polsce każdy wyrób ze złota (powyżej 1 g), srebra (powyżej 5 g), platyny i palladu przeznaczony do obrotu (poza monetami), musi posiadać cechę probierczą. Cecha określa rodzaj metalu szlachetnego oraz jego próbę. Badanie i cechowanie wyrobów jubilerskich przeprowadzane jest przez organy administracji probierczej (właściwy Urząd Probierczy).
Zgodnie z ustawą Prawo probiercze (ustawa z dnia 1.04.2011) metalami szlachetnymi są platyna, złoto, srebro oraz iryd, osm, pallad, rod i ruten (tzw. platynowce). Zawartość metalu szlachetnego w wyrobach określa się próbą. Próba jest to wyrażona w promilach zawartość czystego metalu szlachetnego w stopie, z którego wykonany jest produkt.
Jak czytać cechy probiercze
Cecha probiercza złożona jest: z symbolu graficznego, cyfr oraz liter. Odpowiednio oznaczenia określają: metal szlachetny, z którego wykonano biżuterię, próbę oraz symbol Urzędu Probierczego:
Symbole w cechach probierczych
- głowa rycerza oznacza biżuterię ze złota
- głowa kobiety oznacza biżuterię ze srebra
- głowa konia oznacza biżuterię z platyny
- głowa psa oznacza biżuterię z palladu
Cyfry w cechach probierczych
- 0 - próba 999
- 1 - próba 960
- 2 - próba 750
- 3 - próba 585
- 4 - próba 500
- 5 - próba 375
- 6 - próba 333
Litery w cechach probierczych
- B - Bydgoszcz
- G - Gdańsk
- H - Chorzów
- K - Kraków
- Ł - Łódź
- P - Poznań
- W - Warszawa
- V - Wrocław
- Z - Częstochowa
Oto polskie znaki i cechy probiercze:
Źródło: Okręgowy Urząd Probierczy w Krakowie http://oup.krakow.gum.gov.pl/opk/cechy-probiercze/cechy-polskie/1284,Cechy-polskie.html
Próby jubilerskie i cechowanie złota
W Polsce obowiązuje siedem prób złota i tylko takie mogą być wybite w czasie cechowania złotej biżuterii. Warto wiedzieć, że nie istnieją próby pośrednie. Jeżeli biżuteria zawiera nawet minimalnie mniej metalu szlachetnego niż określa to norma, automatycznie zostaje przypisana do niższej próby i taka zostanie wybita.